BẠCH CHỈ CHỮA ĐAU RĂNG, CHẢY MÁU MŨI, VIÊM XOANG CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT

Bạch chỉ được biết tới là 1 trong những loại thảo dược quý và có nhiều công dụng trong điều trị bệnh. Từ xa xưa, rễ bạch chỉ đã được các bài thuốc đông y sử dụng để điều trị các bệnh như đau đầu, cảm cúm, u nhọt, sưng đau….

MÔ TẢ VỀ BẠCH CHỈ

Bạch chỉ có tên khoa học là Angelica dahurica, trong Đông Y và dân gian loại thảo dược này còn có các tên gọi khác là: Bách chiểu, chỉ hương, xuyên bạch chỉ. Loại thảo dược này là cây sống lâu năm có chiều cao khoảng từ 1 đến 2,5m.

Để nhận diện có thể quan sát bên ngoài cây có màu tím hồng hoặc xanh lục ánh tía, thân cây rỗng, đường đướng khoảng từ 2-3cm, nhẵn có lông tơ ngắn ở phía thân trên lên tới ngọn. Lá cây có xẻ lông chim, lá bản to, 2 bên mép có răng cưa bề mặt phía trên của lá có phủ lông tơ mềm. 

Bạch chỉ là loại thảo dược ưu sống ở bìa rừng có độ cao khoảng từ 500-1000 so với mực nước biển. Theo ghi chép trong Đông Y Toàn Tập thì loại thảo dược này có nguồn gốc từ Trung Quốc và Nhật Bản. Tại Việt Nam với đặc thù sinh trưởng, loại thảo dược này được nuôi trồng nhiều tại các tỉnh khu vực miền Bắc, bao gồm các tỉnh như Hà Nội, Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Lào Cai…

BỘ PHẬN SỬ DỤNG LÀM DƯỢC LIỆU VÀ CÁCH THU HÁI

Rễ bạch chỉ là bộ phận được sử dụng để điều chế thuốc. Rễ loại thảo dược này có hình trụ, màu nâu nhạt hoặc vàng chiều dài từ khoảng 3-5cm có mùi thơm hắc. Để phân biệt rễ bạch chỉ với các loại cây khác có thể quan sát bên ngoài bề mặt rễ sẽ thấy lồi lên nhiều nốt nhỏ nằm ngang, xếp thành 4 hàng dọc theo thân dẫn. Ruột dễ bên trong mềm, màu trắng ngà phía ngoài xốp.

Để đảm bảo thu hoach được dược liệu tốt nhất, người ta sẽ chọn thu hoạch bạch chỉ vào mùa thu và với những cây có độ tuổi từ 10 tháng trở lên. Phần rễ sau khi khi hoạch sẽ loại bỏ cổ và rễ con sau đó đem đi bào chế.

Trong các sách đông y cũng có ghi chép lại rất nhiều cách bào chế bạch chỉ, tuy nhiên thường thấy nhất là có 2 cách:

- Cách 1: Lấy rễ bạch chỉ sau khi đã được bỏ cổ rễ và rễ con đem đi rửa sạch rồi cho vào vại chứa vôi ủ kín trong vòng 7 ngày, tiếp theo mang ra phơi nắng hoặc sấy cho khô, cuối cùng là cao sạch lớp vỏ mỏng bên ngoài rồi bảo quản nơi khô ráo, tránh nắng trực tiếp.

- Cách 2: Sau khi sơ chế, cho vào lò xông với lưu huỳnh 2 lần, mỗi lần 1 ngày 1 đêm cho tới khi rễ bạch chỉ mềm và đạt độ ẩm dưới 13%. Đem rễ đó phơi khô tới khi có màu trắng tinh thì cất bảo quản. 

TRONG BẠCH CHỈ CÓ CHỨA HOẠT CHẤT GÌ?

Theo các nghiên cứu của y học hiện đại, ngoài lương tinh dầu ra thì bạch chỉ còn chứa rất nhiều hoạt chất khác như: Byak-Angelicin, Oxypeucedanin, Imperatorin, Isoimperatorin, Phelloterin, Xanthotoxin, Anhydro Byakangelicin,  Neobyak Angelicol, Hydrocarotin, Angelic acid…

Với những hoạt chất này, bạch chỉ được chứng minh có tác dụng giảm đau, kích thích trung khu thần kinh rất tốt. Mới đây, 1 nghiên cứu khoa học đã chỉ ra pomade trong bạch chỉ có khả ngăn ngăn ngừa và điều trị chứng loát giác mạch do bị bỏng ánh sáng.

Chủ trị của loại thảo dược này: Giúp điều trị các bệnh đau đầu, đau răng, viêm mũi, viêm xoang, chảy nước mũi, cảm cúm…

MỘT SỐ BÀI THUỐC SỬ DỤNG BẠCH CHỈ ĐIỀU TRỊ BỆNH

1. Chữa sổ mũi, nước mũi còn trong

Dược liệu cần chuẩn bị: Bạch chỉ nghiền thành bột, củ hành.

Cách bào chế: Giã nát củ hành rồi trộn cùng với bạch chỉ làm thành viên có trọng lượng 4g, mỗi ngày uống 2 lần chia 2 -3 viên/lần  hoặc uống cùng trà nóng.

2. Chữa viêm xoang

Chuẩn bị: 3,2g bạch chỉ; 3,2g phòng mộc; 3,2g hồi thảo, 2g xuyên khung; 4,8g ké đầu ngựa; 1,2g cam thảo; 2,8g độc diệp thảo.

Cách dùng: Tất cả tán thành bột, hòa với nước và bôi xung quanh rốn. Đối với bài thuốc này, trong thời gian sử dụng người bệnh cần kiếng hoàn toàn thịt bò.

Nếu bệnh nhân không muốn mất nhiều công sức, thời gian trong việc sắc thuốc có thể tham khảo và tìm mua viên uống SOSINUS của công ty dược liệu Gia Định được bào chế dưới dạng viên nén. Sản phẩm được các chuyên gia của viện Dược Liệu nghiên cứu và sản xuất,  là sự kết hợp tinh hoa  của các loại thảo dược: Sâm đại hành, bạch chỉ, ngũ sắc, tân di hoa.

Công dụng chính của SOLSINUS:

• Hỗ trợ điều trị các bệnh viêm xoang cấp và mãn tính, xoang đầu, xoang trán, viêm đa xoang, viêm mũi dị ứng, viêm xoang viêm mũi lâu năm.
• Giúp mũi thông thoáng, giảm các triệu chứng của viêm xoang như tắc mũi, chảy nước mũi, nước mũi có màu xanh, vàng.
• Ngăn ngừa tái phát các bệnh về viêm xoang viêm mũi

3. Trị thương hàn cảm cúm

Đem bạch chỉ 40g cùng với cam thảo sống 20g, 3 lát gừng, 3 củ hành, 1 trái táo, đậu xị 50 hạt sắc cùng với 2 chén nước để thu lại 1 chén thuốc và sử dụng khi nước sắc còn ấm để giúp cơ thể bài tiết mồ hôi.

Đó là 1 số bài thuốc sử dụng bạch chỉ để điều trị bệnh, tuy nhiên để đạt được hiệu quả tối đa của thảo dược cũng như sự an toàn khi sử dụng người bệnh cần lưu ý:

- Cần được bác sĩ khám và chuẩn đoán bệnh, nghe lời khuyên của bác sĩ trước khi sử dụng bạch chỉ làm thuốc. Tránh trường hợp cơ địa dị ứng hoặc không tương tác với thảo dược

- Tuân thủ đúng hàm lượng và cách điều chế mà bác sĩ đưa ra. Bởi trong bạch chỉ cũng có chứa 1 lượng độc tính nhất định nếu sử dụng liều lượng quá cao hoặc kết hợp lung tung cùng các thảo dược khác sẽ gây ngộ độc cho bệnh nhân.

- Cần tìm mua dược liệu ở những địa chỉ đảm bảo chất lượng tránh mua phải hàng kém chất lượng, hàng giả gây ảnh hưởng tới quá trình điều trị bệnh.